Bệnh bạc lá là một trong những bệnh hại thường gặp trên các cây trồng, đặc biệt là lúa. Nó gây ra những tổn hại nghiêm trọng cho năng suất và chất lượng của cây. Vì vậy, việc phòng trừ bệnh bạc lá là rất quan trọng để bảo vệ cây lúa và nâng cao năng suất nông nghiệp. Dưới đây là một số biện pháp phòng trừ bệnh bạc lá lúa mà bà con nông dân có thể áp dụng để bảo vệ cây lúa và tăng năng suất. Hãy cùng Phân bón Hà Lan tìm hiểu chi tiết về cách phòng trừ bệnh bạc lá hại lúa qua bài viết sau đây.
Hiện tượng bệnh bạc lá hại lúa
Bệnh bạc lá lúa là một bệnh thường gặp và có những triệu chứng, đặc điểm như sau:
- Cây lúa có biểu hiện cháy dọc từ mép lá từ đầu chóp lá cháy xuống và bệnh này còn gọi là bệnh cháy bìa lá.
- Vào buổi chiều, những giọt keo của vi khuẩn bạc lá khô đọng lại ở mép lá và có màu vàng, kích thước nhỏ như trứng tôm.
- Vào buổi đêm sương, những giọt keo của vi khuẩn này tan ra, chảy dài theo mép lá và gió làm xây xát lây lan sang những lá khác.
- Bệnh nặng khiến cho lá lúa bị cháy, đặc biệt là lá cháy khiến cho lúa bị lép lửng với tỉ lệ cao, làm giảm năng suất nghiêm trọng.
- Bệnh bạc lá lúa lan theo chiều gió, đặc biệt là khi trời ẩm ướt và có gió, và có thể lan sang các giống lúa khác, đặc biệt là giống BT7 và Tạp giao.
Nguyên nhân và tác hại bệnh bạc lá trên lúa
Nguyên nhân
Bệnh bạc lá lúa có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Sử dụng các loại giống mẫn cảm với bệnh bạc lá, chẳng hạn như một số giống tạp giao và một số giống chất lượng.
- Thời tiết nóng ẩm, đặc biệt là khi cây lúa đang ở giai đoạn cần quang hợp cao và gặp mưa to gió lớn.
- Nếu đất không được làm kỹ, cây lúa có thể bị nhiễm bệnh vàng lá sau thu hoạch. Nếu bón thêm phân để cấp cứu vàng lá, cây lúa sẽ phát triển rễ mới và lá non sẽ không phát triển đầy đủ. Điều này sẽ khiến cho cây lúa dễ bị nhiễm bệnh khi gặp mưa dông.
- Bón thừa nhiều đạm, bón lai rai, bón muộn, không cân đối giữa lượng đạm – lân – kali hoặc những ruộng trũng gây dồn đạm cuối vụ.
- Áp dụng biện pháp thâm canh gieo cấy, chăm bón không đúng kỹ thuật.
Tác hại của bệnh bạc lá ở lúa
Vi khuẩn Xanthomonas oryzae tấn công cây lúa, gây ra các triệu chứng như cháy bìa lá, giọt keo trên lá, và làm giảm khả năng quang hợp của cây. Do đó, cây lúa không thể tạo ra đủ dinh dưỡng để nuôi hạt, dẫn đến tỷ lệ lép rất cao và làm giảm năng suất rất lớn. Các ruộng lúa bị mắc bệnh có thể mất trên 50% năng suất, gây thiệt hại nặng nề cho người nông dân và nền kinh tế đất nước.
Biện pháp phòng trừ bệnh bạc lá lúa
Để phòng trừ bệnh, chúng tôi có một số biện pháp bà con cần thực hiện như sau:
Sử dụng giống lúa có khả năng chống chịu bệnh hại
Để phòng trừ bệnh bạc lá hại lúa, cần sử dụng những giống lúa có khả năng chống chịu tốt với bệnh bạc lá để đưa vào gieo cấy. Ngoài ra, cần tiến hành rà soát và điều chỉnh cơ cấu giống lúa, chọn những giống kháng bệnh tốt, hạn chế tối đa việc gieo trồng những giống nhiễm bệnh, đặc biệt là trong vụ hè thu. Bên cạnh đó, bà con nên xử lý hạt giống trước khi gieo nếu lô hạt bị nhiễm để giảm thiểu nguy cơ lây lan bệnh.
Thường xuyên thăm đồng
Để phòng trừ bệnh, ngoài việc sử dụng giống lúa có khả năng chống chịu bệnh, bà con nên thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, nhất là sau những đợt mưa giông, bão. Khi thấy bệnh xuất hiện, cần giữ nước ruộng 3 – 5cm, bà con hãy dừng ngay việc bón phân đạm, các loại phân bón lá, không phun các chất kích thích sinh trưởng và luôn giữ đủ nước trong ruộng.
Biện pháp canh tác
Để phòng trừ bệnh bạc lá lúa, bà con nên áp dụng kỹ thuật canh tác cải tiến SRI, 3 giảm, 3 tăng, 1 phải 5 giảm, và quản lý dịch hại tổng hợp IPM. Bà con nên cấy thưa và cấy khoảng 1 – 2 dảnh/khóm, sau đó bón lót sâu, bón thúc sớm và tập trung bón nặng đầu nhẹ cuối cũng như bón cân đối NPK. Điều này giúp cho cây lúa sinh trưởng phát triển khỏe cũng như tăng khả năng chống chịu bệnh ngay từ đầu.
Đối với những địa phương hay bị bệnh bạc lá, ưu tiên bón tăng lân và kali. Đối với những chân ruộng sâu hay dồn đạm cuối vụ, bà con cần giảm lượng đạm. Đồng thời bón tăng lân và kali cho cây cứng và lá dày, ít bị nhiễm bệnh bạc lá vào cuối vụ. Lưu ý, bà con nên bón lót sâu và bón thúc đẻ nhánh sớm ngay sau cấy khoảng 7 – 10 ngày.
Việc tưới nước hợp lý cũng sẽ giúp cứng cây, cứng lá, vừa tăng khả năng chống đổ vừa tăng khả năng chống chịu bệnh bạc lá nói riêng và dịch hại nói chung. Ngoài ra, bà con có thể sử dụng phân bón NPK Big One F1 hoặc phân bón NPK BigOne Lúa F2 để bổ sung dinh dưỡng và chống chịu sâu bệnh tốt hơn.
Tóm lại, bệnh bạc lá lúa là một trong những bệnh thường gặp và gây thiệt hại nặng nề cho nông dân. Tuy nhiên, nếu áp dụng đúng các biện pháp phòng trừ, chúng ta có thể giảm thiểu được sự phát triển của bệnh bạc lá, bảo vệ những vụ mùa để đạt năng suất cao và hiệu quả.