Cải bó xôi là một trong những loại rau xanh mà các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng, nhờ vào lượng khoáng chất và vitamin phong phú có lợi cho cơ thể. Tuy nhiên, loại rau này vẫn còn khá xa lạ và ít được sử dụng trong các bữa ăn hàng ngày của người Việt. Vậy hãy cùng Công Ty Phân Bón Hà Lan tìm hiểu cải bó xôi có thể mang lại lợi ích gì và cách trồng cải bó xôi đơn giản tại nhà.
Cải bó xôi là rau gì?
Trước khi tìm hiểu cách trồng và chăm sóc cải bó xôi thì chúng ra cùng khám phá xem cải bó xôi là rau gì. Cải bó xôi hay còn được gọi là rau chân vịt và rau bina, thuộc họ nhà Dền và có nguồn gốc từ Tây Nam Á hoặc miền Trung châu Á. Đây là một loại thực vật được thu hoạch hàng năm và thích hợp với khí hậu ôn đới. Chiều cao trung bình của cây khi thu hoạch là khoảng 30cm.
Lá của cây cải bó xôi mọc xen kẽ, có thể mang hình dạng thoi hoặc tam giác. Các lá cây lớn thường phân bố gần gốc, trong khi các lá non phân bố gần ngọn. Cải bó xôi cũng có hoa với đường kính khoảng 3-4mm, màu xanh vàng và bên trong có hạt.
Hiện nay, cải bó xôi được phân thành ba loại chính: Savory (loại cải có màu xanh đậm và hơi xoắn), Cải dẹt (loại cải có lá trơn, rộng và nhẵn) và Semi-Savory (loại cải là sự kết hợp giữa Savory và loại khác, do đó lá sẽ hơi nhăn).
Công dụng của cải bó xôi
Cải bó xôi có tác dụng gì cũng là một trong những điều cần quan tâm trước khi tìm hiểu cách trồng cải bó xôi trong thùng xốp. Dưới đây là một số lợi ích mà cải bó xôi mang lại cho sức khỏe con người:
- Bổ dưỡng: Cải bó xôi chứa nhiều chất dinh dưỡng như vitamin C, A, K, axit folic, kali và chất xơ. Nhờ vào những thành phần này, nó giúp cung cấp năng lượng, tăng cường sức đề kháng, và duy trì sức khỏe chung.
- Tăng cường miễn dịch: Nhờ lượng vitamin C và A có trong cải bó xôi, nó giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể, giúp phòng ngừa các bệnh lý và bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và vi rút gây bệnh.
- Tốt cho hệ tiêu hóa: Cải bó xôi có chứa chất xơ, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và duy trì sự khỏe mạnh của hệ tiêu hóa. Nó cũng giúp ngăn ngừa táo bón và giảm nguy cơ mắc các bệnh đường tiêu hóa.
- Bảo vệ sức khỏe tim mạch: Cải bó xôi có chứa axit folic và kali, hai thành phần có khả năng giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bảo vệ sức khỏe tim.
- Hỗ trợ giảm cân: Cải bó xôi có ít calo và chứa nhiều chất xơ, giúp tạo cảm giác no lâu hơn và giảm cảm giác thèm ăn.
- Tăng cường sức khỏe xương: Cải bó xôi chứa nhiều vitamin K, một chất có tác dụng quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của xương và giảm nguy cơ loãng xương.
Những điều cần chuẩn bị để trồng cải bó xôi chịu nhiệt
Thời vụ trồng
Thời vụ gieo trồng là điều quan trọng bạn cần biết trước khi tìm hiểu cách trồng cải bó xôi. Bởi vì yếu tố này có thể ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng của cây. Thông thường, cải bó xôi thích hợp trồng trong mùa lạnh như mùa thu, mùa đông hoặc mùa xuân. Bên cạnh đó, những tháng thích hợp để gieo giống cải bó xôi là:
- Sớm vụ: Từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10.
- Chín vụ: Từ tháng 10 đến tháng 11.
- Vụ xuân: Từ tháng 1 đến đầu tháng 2.
- Vụ đông xuân: Từ tháng 12 cho đến đầu tháng 1.
Tóm lại, khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 2 của năm sau là thời điểm khí hậu phù hợp nhất cho cây cải bó xôi phát triển. Tuy nhiên, nếu khu vực bạn sinh sống có khí hậu mát mẻ quanh năm, bạn hoàn toàn có thể trồng cải bó xôi bất cứ lúc nào.
Dụng cụ
Để tiết kiệm chi phí khi thực hiện cách trồng cải bó xôi, bạn nên sử dụng các vật dụng có sẵn tại nhà để trồng cây như thùng xốp, chai nhựa lớn hoặc xô chậu. Tuy nhiên, nếu bạn muốn khu vườn sinh động và thẩm mỹ cao, bạn có thể mua các khay trồng có giá cả phải chăng. Chẳng hạn như: khay hình chữ nhật hoặc các chậu treo ban công, treo tường. Ngoài ra, bạn cần lưu ý rằng tất cả các dụng cụ trồng phải có lỗ thoát nước để tránh cây bị ngập úng và gây hại cho hệ gốc.
Đất trồng
Rau cải bó xôi thích đất ẩm, giàu mùn tơi xốp và dinh dưỡng. Chính vì thế, cây cần đất có khả năng thoát nước tốt để tránh ngập úng. Độ pH phù hợp để trồng cải bó xôi là từ 6-8, không nên trồng trong đất chua. Để tăng độ phì nhiêu của đất, bạn có thể trộn phân trùn quế, xơ dừa và các loại phân hữu cơ khác. Nếu không có sẵn đất trồng, bạn hãy mua đất trộn đã được đóng gói trong bao từ các cửa hàng hoặc sàn thương mại.
Giống cải bó xôi
Tùy thuộc vào điều kiện và sở thích, bạn có thể lựa chọn cách trồng cải bó xôi với giống lá nhỏ, lá to, lá thẳng hoặc lá xoăn,… Khi mua giống cải bó xôi, chú ý kiểm tra thông tin, hạn sử dụng và tình trạng bao bì để tránh mua phải hạt giống giả hoặc kém chất lượng.
Sau khi mua về, bạn cần loại bỏ những hạt lép, hư hỏng. Để tăng độ ẩm cho hạt giống, bạn có thể ngâm chúng trong nước ấm (2 sôi : 3 lạnh) trong khoảng 2-5 giờ. Sau đó, rửa sạch hạt giống và ủ khăn ấm cho đến khi hạt có dấu hiệu nảy mầm. Cuối cùng, tiến hành gieo trồng.
Phân bón
Bạn nên sử dụng các loại phân bón hữu cơ như phân trùn quế, phân chuồng ủ hoai mục, phân gà, phân bò, phân dê,… Trên thị trường, các loại phân này được bán sẵn trong bao rất tiện lợi. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng phân bón hóa học như đạm, lân, kali, NPK. Tuy nhiên, khi thực hiện cách trồng rau cải bó xôi sạch tại nhà thì nên hạn chế việc sử dụng các loại phân bón hóa học. Điều này nhằm đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho gia đình của bạn.
Cách trồng rau cải bó xôi tại nhà đơn giản
Để thực hiên cách trồng cải bó xôi, bạn có thể làm theo hai cách: gieo thưa hạt và gieo dày hạt. Theo đó, mỗi cách sẽ có kỹ thuật gieo riêng biệt mà bạn cần nắm bắt:
- Cách gieo thưa hạt và tỉa lá dần: Gieo hạt trực tiếp lên mặt vườn hoặc trên thùng xốp, chậu trồng với khoảng cách như sau. Bạn cần gieo hạt vào rãnh sâu khoảng 6mm và đảm bảo mật độ trồng khoảng 50-60 cây trên m2. Tiếp theo, đặt chậu trồng rau ở những nơi có ánh sáng vừa phải. Khi cây mọc và cao khoảng 10-15cm, bạn có thể tỉa lá dần và sử dụng để chế biến thành món ăn bổ dưỡng.
- Cách gieo dày hạt: Sử dụng dụng cụ trồng cây để tạo rãnh sâu khoảng 2-3cm, lưu ý chọn đất ẩm để gieo hạt. Khi gieo hạt, hãy giữ khoảng cách 10-15cm giữa các hạt. Sau đó, lấp hạt bằng đất ẩm, đồng thời che phủ bằng lớp đất dày khoảng 2-3cm. Bạn nên gieo ở nơi có ánh sáng vừa phải để giúp hạt nảy mầm nhanh chóng.
Cách chăm sóc cải bó xôi
Sau khi đã hoàn tất việc trồng trọt, bạn nhất định phải biết cách chăm sóc cải bó xôi theo hướng dẫn dưới đây:
Tưới nước
Khi mới gieo hạt, bạn nên tưới nước hai lần trong ngày (vào buổi sáng và buổi chiều). Hãy sử dụng các bình tưới nhỏ gọn như bình phun Dudaco 1 lít hoặc bình phun Dudaco 2 lít, điều này giúp tránh rửa trôi hạt và gãy mầm.
Giai đoạn cây đã lớn và bắt đầu phát triển mạnh, bạn có thể điều chỉnh tưới nước một lần trong ngày, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết. Tránh tưới quá nhiều vào buổi tối để vì cây dễ bị nấm bệnh tấn công.
Bón phân
Sau khoảng 10-12 ngày kể từ khi gieo hạt, bạn có thể sử dụng phân trùn quế kết hợp với các loại phân bón lá hữu cơ như phân đạm cá, rong biển, phân bánh dầu dạng nước,… Khi đã bón phân lần đầu và cách khoảng từ 10-15 ngày, bạn có thể sử dụng một trong các loại phân bón sau để bổ sung dinh dưỡng định kỳ, mỗi 2 tuần/ lần:
- NPK 20-20-15: Sử dụng 4 thìa cà phê pha vào 1 lít nước và tưới đều cho cây.
- DAP: Sử dụng 4 thìa cà phê pha vào 1 lít nước và tưới đều cho cây.
**Chú ý: Sau khi bón thúc cho cây, cần tưới lại bằng nước sạch để đảm bảo lá cây không bị cháy. Đồng thời, quan sát mức độ sinh trưởng và màu sắc của lá để xác định số lần bón phân cũng như điều chỉnh liều lượng phân bón phù hợp.
Tỉa thưa lá
Trong cách trồng và chăm sóc cải bó xôi thì bước tỉa thưa lá cũng đóng một vai trò rất quan trọng. Giai đoạn cây con đạt khoảng 12-15 ngày tuổi, bạn nên tỉa bỏ những cây yếu sinh trưởng, còi cọc và chỉ giữ một cây trong mỗi ô trồng. Đồng thời, thường xuyên dọn vệ sinh khu vực trồng, nhổ cỏ dại và phòng ngừa sâu bệnh.
Diệt trừ sâu bệnh
Cây cải bó xôi thường gặp phải những “căn bệnh” sau đây, bạn cần phải lưu ý để tìm cách phòng tránh và chữa trị kịp thời:
- Bệnh chết rạp cây con: Đây là loại bệnh phổ biến nhất trên các loại rau, thường xuất hiện khi cây cải còn nhỏ và non. Bệnh này sẽ khiến cây bị héo rũ và chết gốc. Để phòng ngừa bệnh chết rạp, khi trộn đất trồng, bạn nên sử dụng chế phẩm nấm Trichoderma để tăng cường vi sinh có lợi trong đất và hạn chế một số nấm bệnh. Trường hợp cây đã nhiễm bệnh, bạn có thể sử dụng thuốc phòng trừ nấm hại.
- Ốc sên: Đây là loài gây hại phổ biến nhất trên cây cải bó xôi. Ốc sên thích ăn ngọn và lá non, thậm chí chúng có thể hủy hoại một khay rau chỉ trong một đêm. Để phòng ngừa ốc sên, bạn có thể sử dụng các loại bẫy tự nhiên như vỏ dưa hấu, vỏ cam và mật ong,… Hoặc sử dụng thuốc trừ ốc sên để tiện lợi và nhanh chóng hơn.
- Ruồi hại lá trên cây cải bó xôi: Đây là loài ruồi trưởng thành màu đen với kích thước nhỏ chuyên phá hoại rau cải. Để phòng ngừa loại côn trùng này, bạn có thể đặt các miếng dán bẫy ruồi vàng, côn trùng xung quanh khu vực trồng cây.
Với những thông tin hữu ích ở bài viết trên, chúng tôi tin chắc bạn sẽ biết được cách trồng cải bó xôi dễ dàng ngay tại nhà. Hãy biến khu vườn của bạn thành một nơi chuyên cung cấp các loại rau quả sạch và đầy chất dinh dưỡng như cải bó xôi. Chúc bạn thành công nhé!