Phân bón

---

1. Phân bón là gì ?

Phân bón là những chất và hợp chất được sử dụng trong nông nghiệp nhằm cung cấp, bổ sung các nguyên tố dinh dưỡng cho cây trồng. Sử dụng phân bón làm gia tăng độ phì nhiêu của đất, giúp cây trồng được cung cấp đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển và sinh trưởng khỏe mạnh, cho ra những sản phẩm nông sản chất lượng cao. Dựa trên tình huống thực tế của từng loại đất và nhu cầu dinh dưỡng của từng nhóm cây trồng, bạn có thể lựa chọn sử dụng các loại phân dùng để bón cho cây với hàm lượng dinh dưỡng khác nhau.

2. Phân loại các loại phân bón

Hiện nay trên thị trường phân bón thì các loại phân bón thường được chia thành ba nhóm phân hữu cơ, phân vô cơ và phân vi sinh. Về cơ bản, các nguyên tố và chất dinh dưỡng trong ba loại phân này không có nhiều khác biệt. Việc phân loại chủ yếu dựa trên nguồn gốc, nguyên liệu chế biến và một số đặc trưng riêng của từng loại.

Phân vô cơ

Phân bón vô cơ (còn được gọi là phân hóa học) bao gồm các loại phân được tạo nên từ một hoặc một số hóa chất, khoáng chất tổng hợp. Những chất này đều là các nguyên tố, các hợp chất dinh dưỡng cần thiết và quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Trong đó, ba nguyên tố đa lượng được sử dụng phổ biến nhất là đạm, lân và kali. Các thành tố của phân bón vô cơ được sản xuất và pha trộn theo công thức với hàm lượng dinh dưỡng cao, gần như không xuất hiện các chất, hợp chất không có lợi cho cây trồng.

Phân bón hữu cơ

Phân bón hữu cơ bao gồm các loại phân được tạo thành từ các hợp chất hữu cơ. Loại phân bón này được tạo nên từ các nguyên liệu như chất thải gia súc, gia cầm, lá và cành cây, than bùn, các phụ phẩm trong quá trình sản xuất nông nghiệp,… Phân hữu cơ có thể được sản xuất thông qua các quy trình ủ phân theo kiểu truyền thống hoặc quy trình sản xuất công nghiệp. Bên cạnh khả năng cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng đa lượng cơ bản, phân hữu cơ còn mang đến cho cây trồng các lượng chất trung lượng, vi lượng cần thiết đối với sự phát triển của cây trồng.

Phân vi sinh

Ngoài các nguyên tố dinh dưỡng có lợi cho cây trồng thì phân vi sinh còn được bổ sung thêm các vi sinh vật sống. Các vi sinh vật sống có thể đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau như hỗ trợ phân giải các nguyên tố trung lượng, đa lượng hay kích thích, thúc đẩy các quá trình sinh hóa, trao đổi chất ở cây trồng. Trong nhiều trường hợp, phân vi sinh cũng được xếp chung vào nhóm phân hữu cơ.

3. Phân bón có tác dụng gì?

Cải tạo đất trồng trồng cây, trồng rau sạch

Một số khu đất có đặc tính và hàm lượng dinh dưỡng không thực sự phù hợp với loại cây mà bạn đang dự tính canh tác. Một số khu đất khác lại được sử dụng làm đất trồng trong thời gian dài, trở nên bạc màu, nghèo dinh dưỡng. Ở tình huống này, bà con nông dân hoàn toàn có thể lựa chọn sử dụng phân bón để xử lý, cải tạo đất trước và trong quá trình canh tác cây trồng. Chỉ khi đất trồng đảm bảo đủ hàm lượng dinh dưỡng thiết yếu thì cây trồng ở những khu vực đó mới có thể sinh trưởng khỏe mạnh, được cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu cho quá trình phát triển.

Cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng

Quá trình hấp thu dinh dưỡng ở thực vật thường diễn ra chậm và thụ động. Nếu môi trường xung quanh không có đủ các nguyên tố cần thiết thì cây trồng rất dễ bị thiếu dinh dưỡng dẫn đến tình trạng kém phát triển, khó để nhánh, phân cành, ít ra lá, lá bị héo úa, khó ra hoa, ra quả, dễ bị sâu bệnh,… Quy trình sử dụng phân bón trong suốt thời gian trồng cây sẽ đảm bảo các loại cây được cung cấp đủ các dinh dưỡng quan trọng và cần thiết để sinh trưởng, phát triển xanh tốt. tăng khả năng chống chịu, cho năng suất cao.

Nâng cao năng suất và chất lượng nông sản

Ở một số giai đoạn quan trọng, việc bổ sung thêm dưỡng chất thống qua sử dụng phân bón sẽ giúp kích thích khả năng sinh trưởng của cây trồng. Nhờ vậy, cây có thể tăng chiều cao nhanh hơn, cho nhiều cành, nhiều lá, ra nhiều hoa và và khả năng đậu quả cũng cao. Điều này giúp cho năng suất được cải thiện hơn rất nhiều so với thời điểm không dùng phân bón. Cùng với đó, đối với từng loại cây trồng, tùy theo nhu cầu thu hoạch (sử dụng hoa, quả, lá, thân, cành, rễ,…), bạn cũng có thể điều tiết lượng phù hợp, lựa chọn các nguyên tố dinh dưỡng có lợi giúp gia tăng chất lượng của nông sản, như giúp tăng kích thước, làm màu sắc đẹp hơn, hương vị tươi ngon hơn,…

4. Hướng dẫn cách chọn và sử dụng đúng loại phân bón

Cách chọn đúng loại phân bón

Nhu cầu dinh dưỡng của từng loại cây trồng trong từng thời điểm có sự khác biệt. Bởi vậy, để tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của cây trồng thì bà con nông dân cần lựa chọn sử dụng đúng loại phân cho đúng loại cây trồng chứa các nguyên tố với tỉ lệ phù hợp. Đặc biệt, vào các giai đoạn quan trọng như giai đoạn kiến thiết, ra quả,… hoặc trong tình huống cây trồng bị thiếu dinh dưỡng, cần tiến hành bón bổ sung các loại phân có chứa nguyên tố đa lượng, trung lượng, vi lượng đang bị thiếu hụt. Ngoài ra, khi lựa chọn phân bón cần chú ý đến thương hiệu, chất lượng và mức độ uy tín của sản phẩm, đảm bảo rằng sản phẩm có đủ khả năng cung cấp dinh dưỡng thiết yếu nhưng an toàn với người dùng và môi trường xung quanh.

Bón phân cho cây đúng thời điểm

Thời điểm sử dụng phân bón cũng ảnh hưởng khá nhiều đến hiệu quả và khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây trồng. Như trong trường hợp bạn sử dụng phân quá sớm mà cây trồng chưa có nhu cầu sử dụng nhiều thì gây ra tình trạng thừa chất, làm ảnh hưởng đến hàm lượng dinh dưỡng có trong đất trồng, gây lãng phí và đôi khi gây ra tính trạng ô nhiễm. Ngược lại, trong trường hợp bạn sử dụng phân quá muộn, không kịp cung cấp dinh dưỡng cho cây, cây trồng sẽ khó phát triển, rơi vào tình trạng thiếu dinh dưỡng và cần nhiều thời gian để phục hồi. Để lựa chọn thời điểm sử dụng phân phù hợp, bạn cần dựa trên việc quan sát tình huống thực tế và tìm hiểu kiến thức liên quan đến quá trình sinh trưởng của cây trồng. Từ đó, tìm ra thời điểm sử dụng phân thích hợp và hiệu quả nhất.

Cách bón phân cho cây

Có hai phương pháp bón phân cơ bản, được sử dụng cho hầu hết mọi loại cây trồng là bón thúc và bón lót. Từng phương pháp đều có những yêu cầu riêng về thời điểm, lượng phân bón, yêu cầu về hàm lượng dinh dưỡng,…

• Bón lót: bón trước khi trồng, trong giai đoạn làm đất để tăng cường dinh dưỡng, giúp cây dễ hấp thụ dinh dưỡng ở giai đoạn mới phát triển; thường sử dụng các loại phân hữu cơ và các loại phân npk.
• Bón thúc: bón trong thời kỳ sinh trưởng, nên sử dụng các loại phân dễ phân giải, hòa tan giúp cây hấp thụ nhanh chóng, hiệu quả.

Quy trình sử dụng phân bón cần tuân thủ các nguyên tắc về an toàn, liều lượng, cách thức sử dụng để đạt được hiệu quả như mong muốn, tránh làm thất thoát dinh dưỡng trong phân bón gây lãng phí và không gây hại đến sức khỏe người dùng.